lang bạt kỳ hồ

Thực ra đây là một thành ngữ chữ Hán 狼跋其胡"lang bạt kỳ hồ" nói về thế mắc kẹt không tiến thoái được. Trong Kinh Thi có bài Mân phong có câu: "Lang bạt kỳ hồ, tái chí kỳ vĩ" 狼跋其胡, 载疐其尾. Nghĩa đen là "Con sói bước tới dẫm vào yếm lông trước cổ của mình, lui lại vấp phải cái đuôi của mình". Học giả An Chi: Nghĩa của câu "lang bạt kỳ hồ" [狼跋其胡] trong tiếng Hán hoàn toàn không giống với nghĩa của nó trong tiếng Việt.Đó là câu đầu tiên của một bài ca dao trong "Kinh Thi", nguyên văn như sau: 1. Lang bạt kỳ hồ, 狼跋其胡、 Tái trí kỳ vĩ. 載疐其尾。 Công tốn thạc phu 公孫碩膚、 Xích tích kỷ kỷ. 赤舄几几。 2. Lang Bạt Kỳ Hồ. 36 Chương 36: Nghiên cứu dục tình. Buổi sáng im ắng vắng lặng lạ thường. Quen sống nơi sông nước nên thằng Sáng rất thính và cơ thể tự cảm nhận được sự bất thường nơi xung quanh để báo lên não xử lý. Cái đồng hồ trên tường vẫn cạch cạch nhè Tôi vẫn thường đùa rằng mình có cái Tết lang bạt kỳ hồ. Mỗi dịp Tết đến, mẹ tôi rất mong chờ. Và tôi cũng mong có cái Tết sum họp bên người thân. Nhưng ước mơ vậy thôi, chứ vì cuộc sống, cho đến thời điểm này, tôi vẫn chưa có câu trả lời chính xác Sáng 20/10, trước giờ khai mạc Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đại biểu Quốc hội đã vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Vậy "lang bạt kỳ hồ" là con chó sói giẫm lên cái yếm của chính nó (nên không thể bước tới được). Hán Việt tân từ điển của Nguyễn Quốc Hùng giảng và chú như sau: "Con chó sói giẫm lên cái phần da cổ của nó, lúng túng không biết làm sao. Vay Online Tima. Từ điển mở Wiktionary Bước tới điều hướng Bước tới tìm kiếm Mục lục 1 Tiếng Việt Cách phát âm Động từ Đồng nghĩa Dịch Tham khảo Tiếng Việt[sửa] Cách phát âm[sửa] IPA theo giọng Hà Nội Huế Sài Gòn laːŋ˧˧ ɓa̰ːʔt˨˩laːŋ˧˥ ɓa̰ːk˨˨laːŋ˧˧ ɓaːk˨˩˨ Vinh Thanh Chương Hà Tĩnh laːŋ˧˥ ɓaːt˨˨laːŋ˧˥ ɓa̰ːt˨˨laːŋ˧˥˧ ɓa̰ːt˨˨ Động từ[sửa] Nói đi xa xôi không biết đâu mà tìm. Đồng nghĩa[sửa] lang bạt kỳ hồ Dịch[sửa] Tham khảo[sửa] "lang bạt". Hồ Ngọc Đức, Dự án Từ điển tiếng Việt miễn phí chi tiết Lấy từ “ Thể loại Mục từ tiếng ViệtMục từ tiếng Việt có cách phát âm IPAĐộng từĐộng từ tiếng Việt Tiếng Việt[sửa] Cách phát âm[sửa] IPA theo giọng Hà Nội Huế Sài Gòn laːŋ˧˧ ɓa̰ːʔt˨˩ ki̤˨˩ ho̤˨˩laːŋ˧˥ ɓa̰ːk˨˨ ki˧˧ ho˧˧laːŋ˧˧ ɓaːk˨˩˨ ki˨˩ ho˨˩ Vinh Thanh Chương Hà Tĩnh laːŋ˧˥ ɓaːt˨˨ ki˧˧ ho˧˧laːŋ˧˥ ɓa̰ːt˨˨ ki˧˧ ho˧˧laːŋ˧˥˧ ɓa̰ːt˨˨ ki˧˧ ho˧˧ Thành ngữ[sửa] lang bạt kỳ hồ Nghĩa gốc Con sói giẫm lên miếng vải buộc ở cổ của nó hoặc giẫm lên cái bóng của cái bờm trên cổ, chỉ tình trạng lúng túng, vương mắc, không có tiến triển. Nghĩa biến đổi Đa phần được hiểu là tình trạng lang thang, không ổn định, nay đây mai đó. Dịch[sửa] Mục từ này được viết dùng mẫu, và có thể còn sơ khai. Bạn có thể viết bổ sung.Xin xem phần trợ giúp để biết thêm về cách sửa đổi mục từ. Các nhà dịch thuật Việt Nam còn phải đi một chặng đường dài do gánh nặng di sản để lại quá lớn. Tất nhiên những điều hiểu sai lầm để lại trong quá khứ như "dương là dê", "ngưu là trâu", "mão là mèo",...đã trở thành một phần trong văn hóa dân tộc không cần sửa đổi. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là cần cứ phải tiếp tục sai. Nhất là khi hội nhập với văn hóa phương Tây, với tư duy duy lý vô cùng chính xác. Mặt khác, chúng ta cũng cần tự hỏi đói nghèo có phải từ thói học hành, nghiên cứu và làm việc vô cùng đại khái, dịch thuật thì bịa phét, thêm thắt, miễn sao nghe quen tai, nhìn quen bài này sẽ phân tích một cụm thành ngữ, được sử dụng khá phổ biến "lang bạt kỳ hồ" để thấy các cụ ta ẩu tả trong việc tìm hiểu thế nào. "Lang bạt kỳ hồ" trong ngôn ngữ Việt Nam hiện nay được hiểu là "lang thang phiêu bạt giang hồ đến kỳ thích". Thực ra đây là một thành ngữ chữ Hán 狼跋其胡"lang bạt kỳ hồ" nói về thế mắc kẹt không tiến thoái Kinh Thi có bài Mân phong có câu "Lang bạt kỳ hồ, tái chí kỳ vĩ" 狼跋其胡, 载疐其尾. Nghĩa đen là "Con sói bước tới dẫm vào yếm lông trước cổ của mình, lui lại vấp phải cái đuôi của mình". Khi dịch cần phân tích để hiểu ý nghĩa của câu này thế nào? Trước hết "lang" không phải là "lang thang" mà đúng là con sói trong từ "sói lang", "vĩ" là đuôi, "tái" là quay lại, là những từ có nghĩa cố định trong câu. Bây giờ còn lại chữ "hồ" cần phải hiểu xem tại sao lại xuất hiện ở đây. Chữ "Hồ" cũng chỉ người rợ Hồ, cái cổ họng,... nhưng không phải chữ "hồ" trong "Tây Hồ" hoặc "giang hồ". Như vậy cần phải tìm một nghĩa "hồ" có liên quan đến "lang", "bạt" hoặc "vĩ". "Hồ" có một nghĩa là cái yếm lông trước ngực ngay dưới cổ họng con sói, cũng là một bộ phận như "vĩ" là đuôi. "Hồ" phía trước, "vĩ" phía sau, cũng như "bạt" là đi về trước, "tái" là lui về sau. Tấm yếm ngực của các con sói già thường mọc lông rất dài. Trong sách Mao truyện lại có viết老狼有胡, 进则躐其胡, 退则跲其尾, 进退有难" Lão lang hữu hồ, tiến tắc liệp kỳ hồ, thối tắc cấp kỳ vĩ, tiến thối hữu nan." Nghĩa là "Sói già có "hồ", tiến thì dẫm lên "hồ' của mình, thoái lụi thì dẫm phải đuôi, tiến thoái đều khó". Vậy là đủ hiểu nghĩa câu trên và thành ngữ "lang bạt kỳ hồ".Thành ngữ này về sau có thể dùng rút gọn thành "lang bạt" trong tiếng Việt cũng có kiểu rút gọn như thế cũng theo nghĩa như "lang bạt kỳ hồ". Chẳng hạn trong Truyện Pháp Chính, sách Tam Quốc Chí của Trần Thọ có đoạn viết về Thục chủ có đoạn "Chủ công chi tại công an dã, bắc úy tào công chi cường, đông đạn tôn quyền chi bức, cận tắc cụ tôn phu nhân sinh biến ô trửu dịch chi hạ; đương tư chi thời, tiến thối lang bạt". Tạm dịch "Chúa công khi còn tại Công An, phía Bắc phải kiêng dè Tào Công mạnh, phía Đông e ngại Tôn Quyền bức hiếp, gần thì phải phòng bị Tôn Phu nhân sinh biến ở sát nách, vào lúc đó, tiến thoái "lang bạt"" Như vậy, "lang bạt" là thế mắc kẹt, khó xử, không biết làm sao. Lấy thêm một ví dụ nữa trong Luận về Hán Chiêu Đế của Lý Đức Dụ đời Đường "Thành vương văn quản thái lưu ngôn, quan triệu công bất duyệt, toại sứ chu công lang bạt nhi đông, chi thi tác hĩ". Câu này không tìm hiểu kỹ và đặc biệt không nắm được nghĩa của "lang bạt", dễ bị các cụ dù rất giỏi chữ Hán, dịch thành "Thành Vương nghe Quản Thái dèm pha, thấy Thiệu Công không vui, bèn sai Chu Công đi lang thang phiêu bạt về phía đông, rồi làm thơ". Thực ra câu này nghĩa là "Thành Vương nghe Quản Thái dèm pha, xem ra Thiệu Công không vui, khiến Chu Công phải mắc kẹt ở phía Đông, mà soạn Kinh Thi". Quản Thúc và Thái Thúc là hai người em của Thành Vương, nổi tiếng gian tà nịnh hót. Sau này bị Chu Công và Thiệu Công đuổi. Chu Công là chư hầu nước Lỗ, nằm ở phía Đông, là nơi trung tâm của văn hóa, phồn thịnh, vui vẻ, không có gì phải lang thang phiêu bạt cả. Tuy vậy, Chu Công vừa kiêm chức khanh sĩ của vua nhà Chu, thường là phải ở kinh đô nắm quyền tể tướng. Nhưng vì Quản Thái xúc xiểm nên không được vua triệu vào kinh đô, do đó phải ở nước Lỗ, muốn về triều thì không được vua cho phép và ở lại thì lại lo việc triều chính, vì vậy phải tiêu thời gian để san định Kinh vậy, có thể có một số kết luận như sauThứ nhất, thành ngữ tiếng Việt có gốc thành ngữ chữ Hán không nhất thiết có nghĩa giống như nghĩa gốc. Thứ hai, các cụ ta thiếu sách vở nên phải sử dụng quá nhiều trí tuệ và năng lực suy luận, thông minh sáng tạo không có nghĩa là tốt, không sai lầm. Thứ ba, việc dịch thuật phải tra cứu sâu xa, đối chiếu từ nhiều nguồn, theo một phương pháp khoa học, chứ không nên sáng tạo kiểu "thủy tạ là thủy tọa, là nhà ngồi trên nước". Thứ tư, việc tạo thành thói quen nghiên cứu sâu, học hỏi kỹ khi dịch thuật, có thêm cái lợi nữa là biết được nhiều điều rất thú vị. Chẳng hạn cái câu về Lưu Bị trong truyện Pháp Chính hoàn toàn mâu thuẫn với hình ảnh Tôn Phu Nhân tiết liệt yêu kính chồng trong Tam Quốc diễn nghĩa của La Quán Trung làm tôi cứ phân vân, hay là mình chưa hiểu đoạn văn. Tìm hiểu ra mới biết là Tôn Phu Nhân đúng là phải đề phòng, vì thực chất đây là hôn nhân chính trị, hoàn toàn không có màn Ngô Quốc Thái chọn rể, Kiều Công khen Lưu Bị và cũng chẳng có màn Tôn Phu Nhân tự vẫn sau khi Lưu Bị thua trận ở Hào lẽ nước Việt chưa có tầng lớp trí thức, chưa có công nghiệp, chưa có kinh tế sản xuất hàng hóa, chính vì thói quen ẩu tả, đại khái, nhờ cậy quá nhiều vào trí thông minh, và thói quen làm khoa học kiểu ếch ngồi đáy giếng. Tất cả phải bắt đầu bằng một đạo đức đọc hiểu viết nói và dịch cho chuẩn. Như thế thì truy tìm nghĩa "lang bạt kỳ hồ" không phải là chuyện nhỏ./.Đầu đề do VHNA sửa lại, Nguồn Ý nghĩa của thành ngữ "lang bạt kỳ hồ" Thành ngữ là một tập hợp từ cố định đã quen dùng mà nghĩa thường không thể giải thích đơn giản bằng nghĩa của các từ cấu tạo nên nó. Thành ngữ được sử dụng rộng rãi trong lời ăn tiếng nói cũng như sáng tác thơ ca văn học tiếng Việt. Thành ngữ ngắn gọn, hàm súc, có tính hình tượng, tính biểu cảm cao. Việc nói thành ngữ là một tập hợp từ cố định có nghĩa là thành ngữ không tạo thành câu hoàn chỉnh về mặt ngữ pháp, cũng không thể thay thế và sửa đổi về mặt ngôn từ. Thành ngữ thường bị nhầm lẫn với tục ngữ và quán ngữ. Trong khi tục ngữ là một câu nói hoàn chỉnh, diễn đạt trọn vẹn một ý nhằm nhận xét quan hệ xã hội, truyền đạt kinh nghiệm sống, hay phê phán sự việc, hiện tượng. Một câu tục ngữ có thể được coi là một tác phẩm văn học khá hoàn chỉnh vì nó mang trong mình cả ba chức năng cơ bản của văn học là chức năng nhận thức, và chức năng thẩm mỹ, cũng như chức năng giáo dục. Còn quán ngữ là tổ hợp từ cố định đã dùng lâu thành quen, nghĩa có thể suy ra từ nghĩa của các yếu tố hợp thành. Định nghĩa - Khái niệm lang bạt kỳ hồ có ý nghĩa là gì? Dưới đây sẽ giải thích ý nghĩa của câu lang bạt kỳ hồ trong tiếng Việt của chúng ta mà có thể bạn chưa nắm được. Và giải thích cách dùng từ lang bạt kỳ hồ trong Thành ngữ Tiếng Việt. Sau khi đọc xong nội dung này chắc chắn bạn sẽ biết từ lang bạt kỳ hồ nghĩa là gì. Phiêu bạt khắp nơi, lang thang nay đây mai đó, không ổn định. Thuật ngữ liên quan tới lang bạt kỳ hồ bướm chán ong chường là gì? vênh váo như khố rợ phải lấm là gì? đi guốc trong bụng là gì? ăn mặn nói ngay, còn hơn ăn chay nói dối là gì? tiền có đồng, cá có con là gì? học ăn, học nói, học gói, học mở là gì? mạnh vì gạo, bạo vì tiền là gì? con hư tại mẹ, cháu hư tại bà là gì? liệu gió phất cờ là gì? tắt đèn nhà ngói cũng như nhà tranh là gì? vô phúc đáo tụng đình là gì? thứ nhất leo rễ, thứ nhì trễ cành là gì? đánh giáp lá cà là gì? hỗn quân hỗn quan là gì? mỡ gà thì gió, mỡ chó thì mưa là gì? Tóm lại nội dung ý nghĩa của câu "lang bạt kỳ hồ" trong từ điển Thành ngữ Tiếng Việt lang bạt kỳ hồ có nghĩa là Phiêu bạt khắp nơi, lang thang nay đây mai đó, không ổn định. Đây là cách dùng câu lang bạt kỳ hồ. Thực chất, "lang bạt kỳ hồ" là một câu trong từ điển Thành ngữ Tiếng Việt được cập nhập mới nhất năm 2023. Kết luận Hôm nay bạn đã học được thành ngữ lang bạt kỳ hồ là gì? với Từ Điển Số rồi phải không? Hãy truy cập để tra cứu thông tin các thuật ngữ chuyên ngành tiếng Anh, Trung, Nhật, Hàn...liên tục được cập nhập. Từ Điển Số là một website giải thích ý nghĩa từ điển chuyên ngành thường dùng cho các ngôn ngữ chính trên thế giới. Vui chơi “Lang bạt kỳ hồ” Phạm Vũ Thịnh Thời học trò những năm 1960, tôi có đứa bạn là em ruột một anh chàng đã được biết tiếng là người có máu giang hồ vặt, ưa đi chơi xa “rày đây mai đó”, thường bị bà mẹ than phiền hoài là có đứa con cứ đi “lang bạt kỳ hồ”, ít khi thấy ở nhà với cha mẹ anh em, khiến bà phải lo lắng thường xuyên về an toàn, về chuyện ăn, ở, đói, lạnh, ... của anh ấy. Đứa trẻ đang lớn là tôi thì lại thấy có phần cảm phục anh là người đi nhiều, biết rộng, đã đến và sống được ở nhiều nơi mà địa danh tôi chỉ đọc được trong sách vở. Tôi mơ hồ nghĩ đến “hồ Lãng Bạc” trong bài hát, câu văn nào đấy đã đọc được, mà cảm thấy cảnh đời “rày đây mai đó” có chút gì đấy lãng mạn, hấp dẫn. Nhưng mấy năm gần đây tôi mới biết “lang bạt kỳ hồ” nguyên là một thành ngữ tiếng Hán có ý nghĩa hoàn toàn khác! Tìm trên mạng thì thấy có bài “Phản biện về thành ngữ Lang Bạt Kỳ Hồ” của Phan Anh Dũng, viết rằng Trích Kinh Thi “Lang Bạt” 狼跋, ở thiên Mân Phong 豳風 có ghi 狼 跋 其 胡, 载 疐 其 尾 . Lang bạt kì hồ, tải chí kì vĩ. Nghĩa đen là "Con sói bước tới dẫm vào yếm lông trước cổ của mình, lui lại vấp phải cái đuôi của mình" TS Nguyễn Ái Việt dịch 公孫碩膚、赤舄几几。 Công tôn thạc phu, xích tích kỉ kỉ Đại ý là “Bậc đại nhân quý tộc, đi hài đỏ dáng yên bình, ổn định, chắc chắn”. Để hiểu sâu ý nghĩa toàn bài “Lang bạt” cần phải phân tích kết hợp nghĩa của cả hai câu trên, rõ ràng chúng là những hình ảnh mang tính đối lập, ví von và giàu ẩn ý - Một bên thì có bộ điệu cập rập lúng túng chân nọ đá chân kia, một bên thì đi đứng khoan thai, bình ổn. - Một bên vốn là giống vật hoang dã quen lang thang ngoài thảo nguyên hay trong rừng rậm, không có chỗ trú ẩn cố định, một bên là bậc quý tộc đại nhân, đi đứng khoan thai bình ổn trong điền trang hay dinh thự của mình.. Hết trích Từ điển Thiều Chửu cho biết “胡 hồ Yếm cổ, dưới cổ có mảng thịt sa xuống gọi là hồ. Râu mọc ở đấy gọi là hồ tu 胡鬚. Tục viết là 鬍. Nói trong cổ họng, nói năng không được rành mạch gọi là hàm hồ 含胡. Cũng viết là 含糊. Nói quàng gọi là hồ thuyết 胡說, làm càn gọi là hồ vi 胡爲 hay hồ náo 胡鬧” Tôi đoán mò rằng thời xưa ở vùng đó trong Kinh Thi có lẽ đã có loài sói gì đấy, da nơi cổ càng già càng thòng xuống đến chạm đất ! khiến con sói bước tới thì vấp mà bước lui thì lại vấp cái đuôi!. Chủ ý là muốn so sánh cái vấp váp lúng túng đáng chế nhạo của con sói, so với dáng điệu, bước đi khoan thai, sang cả của “bậc đại phu quý tộc”! * Vậy thì, hãy thử tưởng tượng quá trình người Việt Nam sáng chế ra thành ngữ “lang bạt kỳ hồ” theo nghĩa “lang thang rày đây mai đó” như thế nào. Sự thực là người Việt Nam ngày xưa đã dùng tiếng Hán suốt hai ngàn năm cho đến khoảng đầu thế kỷ 20, trong triều đình, trong giới học thuật, khoa cử, trong văn kiện, văn học,... ; tuy nhiên ngay trong nước thì họ nói hay đọc theo âm Hán Việt chứ không dùng âm Hán giọng Quảng Đông, Phúc Kiến, Triều Châu, Bắc Kinh, Hải Nam,... Trong đời sống hàng ngày, giới có học này nhiều khi dùng cả những từ ngữ tiếng Hán với nhau, và dạy bảo cả cho người thân không thuộc giới có học nữa, do đó dần dần nhiều tiếng Hán thẩm thấu vào tiếng Việt trở thành những từ Hán Việt, ngày nay chiếm đến 70% trong ngôn ngữ Việt Nam; và lắm từ ngữ, lắm thành ngữ Hán Việt lại có ý nghĩa lệch đi, thậm chí hoàn toàn khác với từ gốc trong tiếng Hán, một phần cũng vì dùng theo văn phạm, văn pháp tiếng Việt vốn ngược với văn pháp tiếng Hán. Tưởng tượng xem một anh khóa ngày xưa học Kinh Thi bài “Lang bạt 1” này, anh đọc theo âm Hán Việt "lang bạt kỳ hồ" rồi bàn luận với bạn học, và nhân đó dùng thành ngữ này để diễu cợt một anh bạn khác đi đứng hấp tấp bộp chộp như con sói trong bài. Tình cờ có hai người em gái trong nhà nghe được, thích thú kháu nhau về anh chàng đi đứng hấp tấp ấy, lại cũng là một anh chàng ưa “lang thang rày đây mai đó”, nên các cô đã hiểu các từ nghe lóm được đó theo tiếng Việt là lang thang, phiêu bạt giang hồ. Và thế là lan truyền ra thành một phiên bản mới hoàn toàn Việt Nam “lang bạt kỳ hồ” có ý nghĩa là “lang thang rày đây mai đó”! * Thiển nghĩ “lang bạt kỳ hồ” có ý nghĩa là “lang thang rày đây mai đó” của Việt Nam nghe có vẻ hay ho, tình tứ và hiện đại hơn nhiều, so với ý nghĩa trong Kinh Thi về chó sói và đại phu quý tộc gì đấy, đi đứng khác nhau thế nào, ngày nay không còn hợp thời nữa. Vả lại, nước đồng văn với Việt Nam là Nhật Bản cũng đã có nhiều kinh nghiệm sáng tạo ra nhiều từ ngữ Hán Nhật hay, đẹp đến nỗi xuất cảng ngược trở lại qua Tàu, những từ ngữ hiện đại như “kinh tế, dân chủ, cộng hòa”,... Vậy thì, thử mưu đồ xuất cảng ngược lại thành ngữ “lang bạt kỳ hồ” ý nghĩa Việt Nam này qua Tàu xem sao nhé. Thử viết lại thành ngữ này bằng chữ Hán như sau, cũng dựa vào Từ điển Thiều Chửu, bản điện tử kỹ thuật số của Đặng Thế Kiệt 浪跋其湖 “lang bạt kỳ hồ” Có hai chữ thay đổi khác trước, chữ “lang” 浪 là “nước chảy băng băng” còn đọc là lãng, nghĩa là sóng, và chữ “hồ” 湖 là cái hồ nước. Hai chữ còn lại được giữ như cũ là 跋 “bạt” nghĩa là “Đi lại luôn luôn gọi là bạt lai báo vãng 跋來報往.”, và “kỳ” 其 nghĩa là “Thửa tiếng Việt bây giờ là “ấy”, lời nói chỉ vào chỗ nào. Như kỳ nhân kỳ sự 其人其事 người ấy sự ấy”. Vậy thì 浪跋其湖 “lang bạt kỳ hồ” có thể hiểu là “nước chảy băng băng””đi lại luôn luôn””hồ nước””nào ấy”. Tương tự như “lang thang rày đây mai đó”. * Nghe người mẹ Việt Nam trách móc đứa con trai cứ “lang bạt kỳ hồ” không chịu ở nhà với cha mẹ anh chị em, mới thấy thành ngữ này dễ thương như thế nào. Và có cả hơi hướm lãng mạn của người lãng tử rày đây mai đó xa nhà nữa, như đã từng thấm trong chiếc va-ly của Nguyễn Tuân, thấm trong câu thơ của Thế Lữ “Rũ áo phong sương trên gác trọ, lặng nhìn thiên hạ đón xuân sang”. Phạm Vũ Thịnh 05 May 2021 "Khi phát hành lại thông tin từ trang này cần phải có sự đồng ý của tác giả và ghi rõ nguồn lấy từ Cảm tưởng, ý kiến xin gởi về t4phamvu TRANG CHỦ china - "Lang bạt kỳ hồ" trong ngôn ngữ Việt Nam hiện nay được hiểu là "lang thang phiêu bạt giang hồ đến kỳ thích". Thực ra đây là một thành ngữ chữ Hán 狼跋其胡 "lang bạt kỳ hồ" nói về thế mắc kẹt không tiến thoái được. Trong Kinh Thi có bài Mân phong có câu "Lang bạt kỳ hồ, tái chí kỳ vĩ" 狼跋其胡, 载疐其尾 . Nghĩa đen là "Con sói bước tới dẫm vào yếm lông trước cổ của mình, lui lại vấp phải cái đuôi của mình". Khi dịch cần phân tích để hiểu ý nghĩa của câu này thế nào? Trước hết "lang" không phải là "lang thang" mà đúng là con sói trong từ "sói lang", "vĩ" là đuôi, "tái" là quay lại, là những từ có nghĩa cố định trong câu. Bây giờ còn lại chữ "hồ" cần phải hiểu xem tại sao lại xuất hiện ở đây. Chữ "Hồ" cũng chỉ người rợ Hồ, cái cổ họng,... nhưng không phải chữ "hồ" trong "Tây Hồ" hoặc "giang hồ". Như vậy cần phải tìm một nghĩa "hồ" có liên quan đến "lang", "bạt" hoặc "vĩ". "Hồ" có một nghĩa là cái yếm lông trước ngực ngay dưới cổ họng con sói, cũng là một bộ phận như "vĩ" là đuôi. "Hồ" phía trước, "vĩ" phía sau, cũng như "bạt" là đi về trước, "tái" là lui về sau. Tấm yếm ngực của các con sói già thường mọc lông rất dài. Trong sách Mao truyện lại có viết老狼有胡, 进则躐其胡, 退则跲其尾, 进退有难 Lão lang hữu hồ, tiến tắc liệp kỳ hồ, thối tắc cấp kỳ vĩ, tiến thối hữu nan. Nghĩa là "Sói già có "hồ", tiến thì dẫm lên "hồ' của mình, thoái lục thì dẵm phải đuôi, tiến thoái đều khó". Vậy là đủ hiểu nghĩa câu trên và thành ngữ "lang bạt kỳ hồ". Thành ngữ này về sau có thể dùng rút gọn thành "lang bạt" = thế mắc kẹt, khó xử, không biết làm sao.

lang bạt kỳ hồ